Gargoyle, binaların çatıları ve mazgalları boyunca tüneyen ve çatı oluklarından çıkıntı yapan grotesk figürlerin, yüzlerin veya yaratıkların oymalarıdır. Gargoyle, Gotik mimarinin en tanınmış özelliklerinden biridir. Kelimenin etimolojisi, boğaz anlamına gelen Fransızca 'gargouille' den türemiştir.
Notre Dame de Paris Katedrali
Gargoyle'ların kesin amacı, bir binanın veya çatı oluğunun üst kısmından ve duvarların veya temellerin kenarından uzağa su taşımak için bir tünel görevi görmekti, böylece suyun duvar ve harca zarar vermesini önlemeye yardımcı oldu. Gargoyle’lar , genel olarak yağmur suyunun büyük açık ağızdan akıp çıkacağı sırtına oyulmuş bir çukura sahip olurlar.
Suyu bir binadan uzağa fırlatmanın pratik işlevine ek olarak , gargoyleler ayrıca binanın 'koruyuculuğunu' sembolize etmek ve kötü ruhları kovmak için tasarlandı. Çirkin yüzleri şeytana karşı koruma figürü olarak kullanılırken, açık ağızları ise devleri yutmalarının simgesiydi.
Palau de la Generalitat de Catalunya, Barselona, İspanya
Halk dilinde ‘gargoyle’ terimi, süsleme amacıyla kullanılan herhangi bir fantastik veya efsanevi figür anlamına gelirken, katı mimari kullanım sadece bir su borusu işlevine hizmet edenler için geçerlidir. Tamamen dekoratif çeşitler grotesk, kimera veya patron olarak bilinir.
Bu uğuldayan figürler farklı kültürlerde daha önceden yer edinmiş olsa da Orta Çağ Fransa’sında oldukça revaçtaydı.
St. Vitus Katedrali (Prag)
ORTAÇAĞ MİMARİSİNDE GARGOYLELER
Bu asırlık örneklerden etkilenen mimarlar, Orta Çağ'da tasarımlarına çirkin yaratıkları dahil etmeye başladılar. Bu antik modellerin yanı sıra Gotik gargoyleler de Fransız folklorundan ilham almıştır.
Efsaneye göre, 7. yüzyılda Rouen piskoposu Saint Romain, kasaba halkını La Gargouille adlı ateş püskürten bir canavarın dehşetinden kurtardı . Canavar Romain tarafından yakalanıp kazıkta yakılmasına rağmen, başı ve boynu gizemli bir şekilde sağlam kaldı. Romain, yaratığın kopmuş kafasını kiliseye çivilemeye karar verdi ve burada uzun yıllar boyunca bir su hortumu ve korkunç bir ganimet olarak kullanıldı.
Ayaklarının dibinde La Gargouille olan bir Saint Romain heykeli